McKinsey: Strategische personeelsplanning in het AI tijdperk

Strategische workforce planning noodzaak voor gemeenten

Onlangs publiceerde McKinsey het artikel “The Critical Role of Strategic Workforce Planning in the Age of AI”, waarin ze ingaan op de impact van kunstmatige intelligentie op de arbeidsmarkt en hoe organisaties zich hierop kunnen voorbereiden. De kernboodschap: AI verandert de manier waarop werk wordt uitgevoerd en organisaties die hun personeelsplanning strategisch benaderen, behouden een concurrentievoordeel.

Wat betekent dit voor gemeenten?

De inzichten uit het McKinsey-artikel sluiten aan bij de scenario’s en trends die in de toekomstverkenning voor gemeenten zijn beschreven. Uit De gemeentelijke arbeidsmarkt in 17 trends en De toekomst als spiegel: 4 scenario’s voor gemeentelijke HR-strategie blijkt dat gemeenten nu al moeten inspelen op grote veranderingen in werk, technologie en arbeidsmarktkrapte.

Waar bedrijven kunnen bijsturen op productiviteit en winstgevendheid, hebben gemeenten een maatschappelijke verantwoordelijkheid. De combinatie van vergrijzing, personeelstekorten, digitalisering en een veranderende arbeidsmarkt maakt strategische workforce planning geen luxe, maar een noodzaak.

Veel gemeenten hebben nu al moeite om talent aan te trekken en te behouden. Tegelijkertijd wordt AI vaak als bedreiging gezien in plaats van als kans. Zonder duidelijke strategie blijven gemeenten achter in de technologische transitie en lopen ze vast in de arbeidsmarktkrapte. Daarom is het cruciaal om nu al te investeren in slimme personeelsplanning, technologie en talentontwikkeling, zodat medewerkers optimaal kunnen bijdragen aan de toekomst van de gemeente.

Drie grote uitdagingen voor gemeenten

1. Arbeidsmarktkrapte is structureel – De vergrijzing en het stagneren van de beroepsbevolking maken het moeilijker om personeel te vinden en te behouden.
2. Technologie verandert de rol van medewerkers – AI en digitalisering kunnen processen efficiënter maken, maar vragen ook om nieuwe vaardigheden.
3. De rol van gemeenten verschuift – In scenario’s zoals ‘Geld (niet) genoeg’ en ‘De schouders eronder’ zien we dat efficiëntie en slimme inzet van mensen cruciaal worden.

Om voorbereid te zijn op 2035, moeten gemeenten strategisch vooruitkijken en niet alleen reageren op acute tekorten. Hoe kunnen ze dat doen volgens McKinsey?

1. Maak strategische personeelsplanning een vast onderdeel van de bedrijfsvoering

Veel organisaties pakken personeelsplanning ad-hoc op, waardoor ze reactief werken in plaats van proactief sturen. Door workforce planning structureel te integreren in de strategie, kunnen organisaties beter inspelen op veranderingen en tekorten voorkomen.

Voor gemeenten betekent dit:

• In de toekomst kunnen gemeenten het zich niet permitteren om personeelsbeleid ad-hoc te voeren.
• Scenario’s zoals ‘De schouders eronder’ laten zien dat efficiënte gemeenten die AI en technologie goed benutten, het beste voorbereid zijn op de toekomst.

Hoe Chalento helpt:

• HR-beleid koppelen aan gemeentelijke strategie: zorgen dat workforce planning structureel wordt meegenomen in beleidsontwikkeling.
• Inzicht bieden in data en trends: helpen bij het maken van onderbouwde beslissingen over personeelsinzet en talentontwikkeling.

2. Behandel talentinvesteringen net zo serieus als financiële investeringen

Veel organisaties beschouwen hun personeelsbestand als een kostenpost, terwijl het in werkelijkheid een strategisch kapitaal is. Bedrijven die investeren in hun medewerkers – via opleiding, interne mobiliteit en loopbaanontwikkeling – presteren beter op de lange termijn.

Voor gemeenten betkent dit:

• De grootste uitgavenpost van gemeenten zijn personeelskosten, maar strategische investeringen in talentontwikkeling blijven vaak achter.
• In scenario ‘Geld (niet) genoeg’ zien we dat meer financiële middelen niet automatisch leiden tot betere prestaties. Gemeenten die investeren in hun mensen, in plaats van alleen nieuwe medewerkers binnenhalen, zullen effectiever zijn.

Hoe Chalento helpt:

• Data-gestuurde workforce planning: inzicht in waar medewerkers het beste tot hun recht komen.
• Drijfverenanalyses om talent optimaal in te zetten en werkplezier te vergroten.

3. Kijk verder dan capaciteit: focus op vaardigheden en competenties

Het traditionele denken in functieprofielen en diploma’s sluit steeds minder aan bij de dynamische arbeidsmarkt. De toekomst vraagt om competentiegericht werken, waarbij organisaties medewerkers inzetten op basis van hun vaardigheden en groeipotentieel, in plaats van enkel op ervaring.

Voor gemeenten betekent dit:

• De arbeidsmarkt verandert sneller dan functieprofielen. In plaats van puur te kijken naar diploma’s, moeten gemeenten zich richten op competenties en potentieel.
• Scenario’s als ‘In het ravijn’ laten zien dat traditionele werkstructuren achterhaald raken. Competentiegericht werken wordt cruciaal om talent te behouden.

Hoe Chalento helpt:

• Skills-based matching: gemeenten helpen om medewerkers op basis van talenten en groeipotentieel in te zetten.
• Ontwikkelpaden op maat: zorgen dat medewerkers binnen de gemeente kunnen doorgroeien, in plaats van uitstromen naar andere sectoren.

Meer grip op werving & selectie? Doe mee aan het GRATIS webinar Skill-based Werving & Selectie voor Gemeenten.

4. Plan voor meerdere toekomstige scenario’s

De arbeidsmarkt van morgen is onzeker. Door te werken met verschillende toekomstscenario’s, kunnen organisaties zich voorbereiden op meerdere mogelijke ontwikkelingen. Dit helpt om tijdig de juiste strategische keuzes te maken en wendbaar te blijven.

Voor gemeenten betekent dit:

• Gemeenten werken vaak reactief op arbeidsmarktontwikkelingen, terwijl scenario-denken helpt om vooruit te plannen.
• De toekomstverkenning laat vier scenario’s zien, waarin digitalisering, arbeidsmarktkrapte en de verhouding met het Rijk onzekerheden zijn.

Hoe Chalento helpt:

• Scenario-analyse voor personeelsplanning: inzicht in hoe verschillende ontwikkelingen impact hebben op de bezetting.
• Flexibele workforce strategieën: medewerkers wendbaar maken om in te spelen op verschillende toekomstbeelden.

5. Gebruik innovatieve oplossingen voor talenttekorten

De traditionele benadering van werving en behoud werkt niet meer in een krappe arbeidsmarkt. Innovatieve oplossingen zoals interne mobiliteit, regionale samenwerking, hybride functies en technologische ondersteuning helpen om talent slimmer in te zetten.

Voor gemeenten betekent dit:

• Het klassieke model van vaste functies en lineaire carrières werkt niet meer. In scenario ‘Ultieme uitvoerders’ zien we dat technologie kan helpen om werk slimmer te organiseren.
• Gemeenten kunnen meer doen met interne mobiliteit, regionale samenwerking en hybride functies.

Hoe Chalento helpt:

• Talent herstructureren binnen teams: medewerkers matchen op basis van hun drijfveren en energiebronnen.
• Data inzetten om slimme keuzes te maken: bijvoorbeeld voorspellen waar tekorten gaan ontstaan en daarop anticiperen.

De toekomst begint nu

De gemeentelijke arbeidsmarkt staat onder grote druk, maar strategische workforce planning kan het verschil maken tussen een gemeente die worstelt en een gemeente die floreert. Door nu te investeren in medewerkers, vaardigheden en toekomstgericht HR-beleid, zorgen gemeenten dat ze wendbaar blijven in een veranderende wereld.

Wil je het volledige McKinsey-artikel lezen? Download het hier!
Blijf op de hoogte van de laatste inzichten en schrijf je in voor onze nieuwsbrief.
Wil je weten hoe Chalento jouw gemeente kan helpen? Neem contact met ons op voor een vrijblijvende demo.